Page 51 - #11 Health Today Magazine
P. 51
ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ
H ΠΡΟΣΤΆΣΙΆ
ΤΩΝ ΠΡΩΤΕΪ ΝΩΝ πρωτεΐνη
ΤΟ ΚΛΕΙΔΙ ΤΗΣ
ΜΑΚΡΟΖΩΙΑΣ
Οι υπάρχουσες θεωρίες για τη γήραν-
ση ανατρέπονται, κυρίως χάρη σε ένα
μικρό εξαιρετικά ανθεκτικό βακτήριο
που μπορεί να «επιστρέφει στη ζωή»
μετά από εξαιρετικά επιβλαβείς επι-
θέσεις. Πρόκειται για το Deinococcus
radiodurans, ένα από τα πιο ανθεκτι- Η ισορροπία μεταξύ της σύνθεσης Μέχρι τώρα η άποψη για τη γήρανση
κά βακτήρια που ζει σε άνυδρα περι- νέων πρωτεϊνών και της διάσπασής επικεντρωνόταν στο γονιδίωμα, αλλά
βάλλοντα όπως η άμμος της ερήμου. τους ονομάζεται πρωτεόσταση. Εί- πρόσφατη έρευνα εισάγει τη σημασία
Επιβιώνει σε κονσέρβες κρέατος ναι απαραίτητο για το σώμα μας να της συσσώρευσης των κατεστραμμέ-
μετά την επεξεργασία «σοκ» της λειτουργεί, αλλά αυτή η κατάσταση νων πρωτεϊνών ως βασικό παράγοντα
αποστείρωσης με ακτινοβολία γάμμα. ισορροπίας είναι ευαίσθητη. Βρίσκε- στη διαδικασία γήρανσης.
Μπορεί επίσης να ξεπεράσει μια δόση ται υπό συνεχή απειλή, επειδή η πρω-
ακτινοβολίας 5.000 φορές μεγαλύτε- τεϊνική σύνθεση και αποικοδόμηση τους, λόγω της συσσώρευσης πρωτεϊνι-
ρη από τη θανατηφόρα δόση για τον εξαρτώνται επίσης από πρωτεΐνες. κών συσσωματωμάτων, είναι η κεντρική
άνθρωπο. Με την πάροδο του χρόνου, το πρω- αιτία γήρανσης και εκφυλιστικών ασθε-
Aυτό το βακτήριο επιβιώνει ακόμη και τεΐνωμα υποβάλλεται σε διάφορες νειών.
αν το DNA του καταστραφεί και σπάσει αλλοιώσεις, η πιο τρομερή από τις Μέχρι τώρα η άποψη για τη γήρανση
σε αρκετές εκατοντάδες θραύσματα ως οποίες είναι η καρβονυλίωση, μια μη επικεντρωνόταν στο γονιδίωμα, αλλά
αποτέλεσμα βίαιου στρες. Σε λίγες μόνο αναστρέψιμη βλάβη που συνδέεται πρόσφατη έρευνα για το πρωτεΐνωμα ει-
ώρες, ανασυνθέτει ολόκληρη τη γενετική με την οξείδωση των πρωτεϊνών. σάγει τη σημασία της συσσώρευσης των
του σύνθεση και επιστρέφει στη ζωή. Το Οι καρβονυλιωμένες πρωτεΐνες τρο- κατεστραμμένων πρωτεϊνών ως βασικό
DNA του δεν είναι ανθεκτικό, απλά επι- ποποιούνται μόνιμα και δεν μπορούν παράγοντα στη διαδικασία γήρανσης. Για
σκευάζεται αμέσως από πρωτεΐνες που πλέον να επιτελούν σωστά τις βιολογι- να εκτελέσουν σωστά τις πολλές εργασίες
είναι άφθαρτες μπροστά στην ακραία κές τους λειτουργίες. Όταν υποστούν τους, οι πρωτεΐνες πρέπει να διπλωθούν
ακτινοβολία. Άρα η ευρωστία του βα- ανεπανόρθωτη βλάβη πρέπει να ανα- σε μια σειρά σχημάτων και να βοηθη-
κτηρίου οφείλεται στο «πρωτεΐνωμα» -το κυκλώνονται ή να αποβάλλονται από θούν από εξειδικευμένες πρωτεΐνες που
άθροισμα όλων των πρωτεϊνών του- και τον οργανισμό. Με την ηλικία, αυτή ονομάζονται «συνοδοί» και βοηθούν τις
ειδικότερα στις πρωτεΐνες επιδιόρθωσης η αποβολή γίνεται πιο δύσκολη και πρωτεΐνες μετά τη σύνθεσή τους από τα
του DNA του. Αυτό υποδηλώνει ένα νέο μπορούν να συσσωρευτούν με τη ριβοσώματα ή τη σωστή αναδίπλωση
παράδειγμα για τη μακροζωία στον άν- μορφή τοξικών συσσωματωμάτων τους μετά από στρες, όπως η θερμότη-
θρωπο: πρέπει να προστατεύσουμε το που παρεμβαίνουν στην κυτταρική τα. Εν ολίγοις, οι συνοδοί είναι οι γιατροί
πρωτεΐνωμα αντί για το DNA. φυσιολογία και επιταχύνουν τη γή- των κακοσχηματισμένων πρωτεϊνών. Επι-
ρανση. Πάνω από κάποιο όριο, αυτά στρέφοντας στο βακτήριο Deinococcus
Η καρβονυλίωση τα συσσωματώματα είναι επιβλαβή radiodurans, οι συνοδοί παίζουν βασικό
Η επιβίωση ενός οργανισμού εξαρτάται για τον οργανισμό: εμφανίζεται μια ρόλο στην προστασία των πρωτεϊνών
από τη δραστηριότητα των πρωτεϊνών κατάσταση πρωτεοτοξικότητας. Η από την καρβονυλίωση, αποτρέποντας
του. Ο όρος πρωτεΐνωμα αναφέρεται σε απώλεια της πρωτεόστασης, δηλαδή την έκθεση των αμινοξέων τους σε ελεύ-
όλες τις πρωτεΐνες που υπάρχουν σε ένα η ισορροπία μεταξύ της σύνθεσης θερες ρίζες ή αντιδραστικά είδη οξυγό-
κύτταρο ή οργανισμό. νέων πρωτεϊνών και της αποδόμησής νου. <
10/2024 . Health Today 51
