Page 66 - #08 Health Today Magazine
P. 66

ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ



                                                                                                                                    ΠΩΣ ΤΟ

                                                     Συνολικά έχουν ανα-                                                            ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
             ναι μεν προκαλείται από την κατανάλωση   φερθεί 237 ιατρικές          όμως ότι θα κατανοηθεί πως πρόκειται για                                            άνοδο. Για κάθε δεκαετία, τα τελευταία 40   μήνες είναι λιγότερο πιθανό να γίνουν πα-
             πολλών θερμίδων ή την έλλειψη σωματι-   επιπλοκές της παχυ-           σημαντικό πρόβλημα υγείας το οποίο σή-           ΕΧΕΙ ΔΗΜΙΟΥΡ-                      χρόνια, ο παγκόσμιος πληθυσμός έχει γί-  χύσαρκα ως έφηβοι, σε σύγκριση με αυτά
             κής δραστηριότητας, αλλά αυτό μπορεί να   σαρκίας, μεταξύ των         μερα δεν αντιλαμβάνονται όλοι έτσι.                                                 νει κατά 1,5 κιλά βαρύτερος. Το ύψος έχει   που θηλάζουν λιγότερο από τρεις μήνες.
             μην είναι μια εντελώς ελεύθερη επιλογή.   οποίων 15 αυτοάνο-                                                           ΓΗΣΕΙ ΤΗΝ                          επίσης αυξηθεί αλλά το βάρος αυξήθη-  Τα παιδιά που τα φροντίζουν οι γιαγιάδες
             Το ανθρώπινο σώμα έχει εξελιχθεί για να   σες ασθένειες.              Υπάρχουν δύο εμπόδια στην ταξινόμηση                                                κε αναλογικά περισσότερο. Γιατί συνέβη   και οι παππούδες είναι πιο πιθανό να γί-
             αποθηκεύει το πλεόνασμα των θερμίδων                                  της παχυσαρκίας ως ασθένεια, ότι δεν έχει                                           αυτό; Τί ξεκίνησε αυτή την "επιδημία" της   νουν υπέρβαρα. Το πόσο κοιμόμαστε και
             ως λίπος για χρήση σε περιόδους ασιτίας.                              συγκεκριμένα συμπτώματα και ότι υπάρχει          "ΕΠΙΔΗΜΙΑ"                         παχυσαρκίας και τί την κατευθύνει; Στις   τα επίπεδα του άγχους μας μπορούν επί-
             Υπάρχουν  φυσιολογικοί  έλεγχοι  για  τον                             έλλειψη διαγνωστικών κριτηρίων ακριβεί-                                             αρχές της δεκαετίας του 1980, τονιζόταν   σης να επηρεάσουν το βάρος. Ακόμα και ο
             περιορισμό του σωματικού λίπους σε ένα                                ας -η χρήση του Δείκτη Μάζας Σώματος εί-         ΤΗΣ ΠΑΧΥ-                          η θεωρία του αυστηρού μηχανισμού ελέγ-  θόρυβος παίζει ρόλο -μια μελέτη κατέγρα-
             συγκεκριμένο εύρος αλλά ορισμένα άτομα                                ναι επιστημονικά ακατάλληλη. Ανεξάρτητα                                             χου του βάρους. Υπήρχαν όμως στοιχεία   ψε 2% αύξηση της παχυσαρκίας για κάθε
             το υπερβαίνουν. Η παχυσαρκία προκύπτει   σική δραστηριότητα γιατί πίσω από αυτά   από αυτό, ορισμένοι είναι σκεπτικοί, λέγο-                              ότι ο μηχανισμός αυτός δεν ήταν πολύ ικα-  10 dB πρόσθετου θορύβου.
             από την εξασθένηση των μηχανισμών   κρύβονται ελαττώματα της φυσιολογίας.   ντας ότι θα αυξήσει το στίγμα του βάρους   ΣΑΡΚΙΑΣ                            νός. Πριν από δύο αιώνες, οι φτωχοί άντρες
             ελέγχου της ενεργειακής ισορροπίας.  Αιτία μπορεί να είναι η καθυστερημένη   και θα αποθαρρύνει τα άτομα να κάνουν                                        ήταν αδύνατοι και οι πλούσιοι καμάρωναν   Το περιβάλλον στο οποίο ζούμε μπορεί να
                                                εμφάνιση των ορμονών κορεσμού όπως   αλλαγές στον τρόπο ζωής τους.  Άλλοι πι-                                          για την κοιλιά τους ως απόδειξη ευημερίας.   μας ενθαρρύνει να τρώμε και να κάνουμε
             Ένα παράδειγμα που μπορεί  να εξηγή-  η λεπτίνη ή η αυξημένη παραγωγή γκρε-  στεύουν ότι αυτό θα συμβεί επειδή θα                                                                            καθιστική ζωή. Σύμφωνα με τα Κέντρα
             σει τι συμβαίνει με την παχυσαρκία είναι   λίνης που προκαλεί όρεξη. Επίσης, ο καφέ   αφαιρέσει την ευθύνη από το άτομο. Έχει   Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και   Τις τελευταίες δεκαετίες οι πλούσιοι ασκού-  Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC),
             αυτό του οιδήματος (πρήξιμο) λόγω πα-  λιπώδης ιστός είναι μεγαλύτερος στα αδύ-  επίσης λεχθεί ότι ένα μέρος των παχύσαρ-   οι υγειονομικές αρχές σε όλο τον   νται και διατηρούν τη φόρμα τους, ενώ οι   από το 1971 έως το 2000, ο μέσος άνδρας
             ρακράτησης νερού.  Το οίδημα δεν είναι   νατα άτομα -ο ιστός αυτός βοηθά στο κά-  κων είναι  υγιείς -πράγματι  μερικά άτομα   Ο  κόσμο συμφωνούν ότι έχουμε μια   φτωχοί αντλούν ευχαρίστηση από το φαγη-  στις ΗΠΑ πρόσθεσε 168 θερμίδες και η
             αποτέλεσμα υπερβολικής κατανάλωσης   ψιμο των θερμίδων.               δεν έχουν φανερές επιπτώσεις στην υγεία          κρίση στα χέρια μας.  Τα ποσοστά παχυ-  τό και το ποτό παίρνοντας βάρος. Οι φτω-  μέση γυναίκα 335 θερμίδες την ημέρα.
             νερού, αλλά κάποιας πάθησης που έχει ως                               τους, αλλά αυτές μπορεί να εμφανιστούν           σαρκίας έχουν τριπλασιαστεί από το 1980.   χές Αμερικανίδες έχουν έξι φορές περισσό-  Οι ειδικοί λένε ότι αυτό οφείλεται σε ένα
             συνέπεια την παρακράτηση νερού. Στους   Ενώ λοιπόν υπάρχουν οι εγγενείς αιτίες   στο μέλλον. Τελικά προτείνεται οι γιατροί   Προφανώς αυτό οφείλεται στο περιβάλ-  τερες πιθανότητες να γίνουν παχύσαρκες   συνδυασμό αυξημένης διαθεσιμότητας
             υγιείς ανθρώπους, η ισορροπία του νερού   της παχυσαρκίας, υπάρχουν και οι «συνει-  να έχουν μια πλουραλιστική άποψη, υπε-  λον  γιατί  τα  γονίδια  δεν  αλλάζουν  μέσα   από τις πλούσιες. Γιατί οι μετανάστες που   τροφίμων, μεγαλύτερων μερίδων και πιο
             ελέγχεται από το σώμα, αλλά μπορεί δια-  σφέροντες» εξωγενείς παράγοντες όπως   ρασπιζόμενοι την ταξινόμηση της παχυ-  σε τόσο το μικρό χρονικό διάστημα και   πήγαιναν στις ΗΠΑ από χώρες με χαμηλά   νόστιμων τροφών στα οποία δεν μπορού-
             ταραχθεί κάτω από ορισμένες καταστά-  τα ενεργειακά πυκνά τρόφιμα ή τα χαμη-  σαρκίας στην κλινική πράξη και αναγνω-   άρα δεν μπορούν να εξηγήσουν αυτή την   ποσοστά παχυσαρκίας έπαιρναν κιλά; Μια   με να αντισταθούμε. Παντού -εμπορικά
             σεις, οδηγώντας σε συσσώρευση νερού σε   λά επίπεδα σωματικής δραστηριότητας,   ρίζοντας ότι η ταμπέλα της ασθένειας δεν                                  ενδιαφέρουσα περίπτωση ήταν οι Ινδιάνοι   κέντρα, αθλητικά στάδια, κινηματογρά-
             κάποια μέρη. Παρομοίως, οι κεντρικά και   που διευκολύνουν την επίτευξη θετικού   είναι κατάλληλη σε εκτός ιατρικής πλαίσιο.                 Σε κάποιους   Πίμα, μια η φυλή που χωρίστηκε στα δύο   φοι- το φαγητό είναι άμεσα διαθέσιμο ενώ
             περιφερειακά δρώντες μηχανισμοί επηρε-  ενεργειακού ισοζυγίου παρουσία των «αι-                                                            μπορεί τα φάρ-  πριν από αιώνες, με τη μια ομάδα να εγκαθί-  μπορείτε να έχετε ένα γεύμα fast food με
             άζουν την πρόσληψη τροφής ή το μεταβο-  τιών». Το στρες, τα προβλήματα ύπνου, ο                                                             μακα να έχουν   σταται στην Αριζόνα των ΗΠΑ και την άλλη   1.500–2.000, όσες χρειάζεστε για μια ολό-
             λισμό, συμπεριλαμβανομένων των ορμο-  χαμηλός μεταβολισμός, η εμμηνόπαυση                                                                ελάχιστη επίδρα-  στα βουνά Σιέρα Μάντρε στο Μεξικό. Αφού   κληρη μέρα.
             νών και διαφόρων μορίων που παράγονται   και ορισμένα φάρμακα όπως στεροειδή                                                               ση στην όρεξη   οι δύο ομάδες είχαν τα ίδια γονίδια, γιατί οι
             στο λιπώδη ιστό π.χ. ορισμένων λιποκινών.   ή αντικαταθλιπτικά συνδέονται επίσης με                                                      και σε άλλους μια   Πίμα της Αριζόνα ήταν 26% βαρύτεροι από   Η έρευνα δείχνει ότι λόγω των πολύ εύγευ-
             Η διαταραχή σε έναν ή περισσότερους από   παραπανίσια κιλά.                                                                                τόσο υπερβολι-  τα Μεξικανικά αδέρφια τους;       στων φαγητών και σνακ, τρώμε ακόμα κι
             αυτούς τους μηχανισμούς μπορεί να οδη-                                                                                                     κή αλλαγή που                                     αν έχουμε χορτάσει. Τα λιπαρά φαγητά δεν
             γήσει σε υπερμεγέθη λιπώδη ιστό.   Η κύρια απαίτηση για την ταξινόμηση μιας                                                              μπορεί να χαθεί η   Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες είναι οι   είναι απαραιτήτως το μόνο πρόβλημα. Το
                                                κατάστασης ως νόσου είναι να υπάρχει                                                                                   εξωτερικές δυνάμεις που μπορεί να μας   διατροφικό λίπος έχει κατηγορηθεί γιατί
             Τα τελευταία χρόνια η έρευνα έχει επίσης   δυνατότητα πρόβλεψης με ακρίβεια σχε-                                                         ευχαρίστηση από   κάνουν πιο πιθανό να τρώμε ή να ασκού-  έχει περισσότερες θερμίδες αλλά η περιε-
                                                                                                                                                           το φαγητό.
             εστιάσει στα γονίδια της παχυσαρκίας   τικών κλινικών αποτελεσμάτων. Πράγματι,                                                                            μαστε λιγότερο. Οι επιρροές αυτές μπαί-  κτικότητα των λιπαρών στη διατροφή έχει
             και ένα από αυτά είναι το FTO (fat mass   τα άτομα με παχυσαρκία μπορεί να έχουν                                                                          νουν στο παιχνίδι πολύ νωρίς στη ζωή,   μειωθεί από τις αρχές της δεκαετίας του
             and  obesity-associated  gene).  Σε  μελέτη   σοβαρές συνέπειες για την υγεία τους                                                                        ακόμη και πριν γεννηθούμε -οι ερευνητές   1980. Υπάρχουν τροφές με χαμηλά λιπαρά
             του 2017, όπου συμμετείχαν 250 άτομα   όπως: υψηλή πίεση αίματος, διαβήτης τύ-                                                                            αποκαλούν τις ενδομήτριες εκθέσεις «εμ-  που έχουν περισσότερες θερμίδες από άλ-
             με διατροφικές διαταραχές, οι ερευνητές   που 2, καρδιακή ασθένεια, άσθμα, υπνική                                                                         βρυϊκό προγραμματισμό».  Τα μωρά των   λες με μεγάλες ποσότητες ζάχαρης.
             πρότειναν ότι πτυχές του FTO μπορεί να   άπνοια, ορισμένους καρκίνους και οστεο-                                                                          μητέρων που  καπνίζουν  στην  εγκυμοσύ-
             διαδραματίζουν ρόλο στην υπερφαγία και   αρθρίτιδα. Συνολικά έχουν αναφερθεί 237                                                                          νη έχουν περισσότερες πιθανότητες να   Άνθρωποι και ποντίκια
             τη συναισθηματική διατροφή. Ελαττώματα   ιατρικές επιπλοκές της παχυσαρκίας και                                                                           γίνουν υπέρβαρα.  Το ίδιο ισχύει και για   Η έρευνα στα τρωκτικά δείχνει τι μπορεί να
             σε ένα άλλο γονίδιο που ονομάζεται MC4R   μεταξύ αυτών 15 αυτοάνοσες ασθένειες.                                                                           τα μωρά που γεννήθηκαν από μητέρες με   έχει συμβεί στον άνθρωπο. Τα τρωκτικά εί-
             (υποδοχάς μελανοκορτίνης-4) έχουν συν-  Έτσι, μεγάλοι εξειδικευμένοι οργανισμοί,                                                                          διαβήτη τύπου 2.  Το παιδί μιας μητέρας   ναι πολύ χρήσιμα για τη μελέτη της ανθρώ-
             δεθεί με αυξημένο βάρος ακόμα και κατά   όπως η  World Obesity Federation (WOF)                                                                           που αυξάνει το βάρος της υπέρμετρα στην   πινης διατροφικής συμπεριφοράς. Είναι
             20 κιλά.                           και The Obesity Society (TOS) ορίζουν ξε-                                                                              εγκυμοσύνη έχει διπλάσια πιθανότητα πα-  παμφάγα όπως εμείς και μαθαίνουν μέσα
                                                κάθαρα την παχυσαρκία ως ασθένεια και                                                                                  χυσαρκίας. Φαίνεται πως αυτές οι συνθή-  από τη γεύση και την εμπειρία τους ποιες
             Κατόπιν αυτών, δεν είναι επαρκές να λέμε   πιστεύουν ότι η αναγνώριση θα βοηθήσει                                                                         κες μπορούν να αλλάξουν το μεταβολισμό   τροφές είναι καλές και ποιες να αποφεύ-
             απλώς ότι η  παχυσαρκία οφείλεται σε   στη μείωση του στίγματος και των διακρί-                                                                           του αναπτυσσόμενου μωρού. Επίσης, τα   γουν. Μοιραζόμαστε επίσης με τα τρωκτι-
             υπερκατανάλωση τροφής ή μειωμένη φυ-  σεων που  βιώνουν πολλά άτομα. Κυρίως                                                                               μωρά που θηλάζουν για πάνω από τρεις   κά πολλούς από τους νευροβιολογικούς >



             66  Health Today  .  4/2024                                                                                                                                                                               4/2024  .  Health Today 67
   61   62   63   64   65   66   67   68   69   70   71