Page 76 - #08 Health Today Magazine

ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ
Συνήθως, όταν τρώμε μια τροφή, απολαμ-
βάνουμε σταδιακά λιγότερη ευχαρίστηση
και έτσι σταματάμε κάποια στιγμή -αυτό
ονομάζεται «ειδικός αισθητηριακός κορε-
σμός» γιατί δεχόμαστε συνεχώς τον ίδιο
γευστικό ερεθισμό. Σημαίνει ότι χορταί-
νουμε για τη συγκεκριμένη γεύση αλλά
όχι οπωσδήποτε για μια άλλη. Όταν τρώμε
ποικιλίες, η εναλλαγή των τροφών ανανε-
ώνει τη γευστικότητα και απολαμβάνουμε
το φαγητό για μεγαλύτερο χρονικό διά-
στημα μέχρι να νιώσουμε χορτάτοι. Αν και
οι διατροφικές συμβουλές προτείνουν μια
ποικίλη διατροφή για καλύτερη υγεία, θα
πρέπει να είστε προσεκτικοί με αυτή την
κατάσταση. Η ποικιλία δεν αφορά μόνο τις
γεύσεις, αν υπάρχουν πολλά χρώματα στο
τραπέζι θα καταναλώσετε επίσης περισ-
σότερες θερμίδες, έστω κι αν αφορούν τα
πιάτα ή τα μπολ.
Υπάρχει και κάτι άλλο που δείχνει τη σημα-
σία του μικροπεριβάλλοντος, ότι ο γάμος
παχαίνει. Μια μελέτη που περιέλαβε 10.226
άτομα από εννέα ευρωπαϊκές χώρες βρή-
κε ότι οι ελεύθεροι είναι πιο στιλάτοι, κάτι
που έχει ισχύ φυσικού νόμου γιατί οι δια-
φορές μεταξύ των χωρών ήταν εκπληκτικά
μικρές. Ο Δείκτης Μάζας Σώματος στους
ανύπαντρους άντρες ήταν 25,7 και στους
παντρεμένους 26,3 ενώ στις ανύπαντρες
γυναίκες ήταν 25,1 και στις παντρεμένες
25,6, που σημαίνει ότι για μια γυναίκα
ύψους 1,65 και για έναν άνδρα 1,80 μέτρα
η διαφορά είναι περίπου δύο κιλά.
Μελέτες σε πανο-
μοιότυπους διδύ-
μους δείχνουν ότι Στην πραγματικότητα είναι αρκετά μεγα-
τείνουν να έχουν λύτερη, αν λάβει κανείς υπόψη τη θεωρία
παρόμοια κιλά πιο της αυτοεπιλογής, ότι οι λεπτοί άνθρω-
πολύ από τους μη ποι έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να πα-
πανομοιότυπους ντρευτούν και άρα οι παντρεμένοι ήταν
διδύμους και αυτό εξαρχής πιο αδύνατοι. Όσο πιο αρμονικός
υποδηλώνει ότι ο γάμος τόσο πιο παχυντικό το αποτέλε-
υπάρχει ένα γενε- σμα γιατί μάλλον οι ευτυχισμένοι σύζυγοι
τικό στοιχείο που έχουν δέσει το γάιδαρο τους και παραμε-
ορίζει το βάρος. λούν τη σιλουέτα τους. Εκτός από επιπλέον
κιλά, έχουν και χειρότερη φυσική κατά-
σταση η οποία συνήθως βελτιώνεται αν
πάρουν διαζύγιο γιατί αρχίζουν τα σπορ.
Όλα αυτά δείχνουν ότι το πόσο τρώμε δεν
καθορίζεται μόνο από το πόσο πεινάμε ή
πόσο μας αρέσει το φαγητό, αλλά και από
τα διάφορα ερεθίσματα που μας προκαλεί
το μικροπεριβάλλον μας.
76 Health Today . 4/2024
ΤΑ ΓΟΝΙΔΙΑ
ΤΗΣ
ΠΑΧΥ-
ΣΑΡΚΙΑΣ
Τα άτομα που φέρουν μεταλλάξεις
ορισμένων γονιδίων έχουν περισ-
σότερες λιγούρες όταν βλέπουν
λαχταριστές τροφές.
ριν από έναν αιώνα, η παχυσαρκία Μελέτες σε πανομοιότυπους διδύμους δεί- γονίδια που μπορεί εμπλέκονται στο υπερ-
ήταν σπάνια, αλλά σιγά-σιγά, οι άν- χνουν ότι τείνουν να έχουν παρόμοια κιλά βολικό βάρος, αν και μόνο μια χούφτα
Π θρωποι σε όλο τον κόσμο άρχισαν πιο πολύ από τους μη πανομοιότυπους δι- από αυτά φαίνεται να είναι οι σημαντικοί
να παίρνουν βάρος. Στις ΗΠΑ, μια που εί- δύμους και αυτό υποδηλώνει ότι υπάρχει παίκτες (FTO, MC4R3, BDNF, ADRB, CNR1,
ναι η πιο παχύσαρκες χώρες, το 70,2% των ένα γενετικό στοιχείο που ορίζει το βάρος. PCSK1και PPARG). Τα γονίδια συμβάλλουν
ενηλίκων έχουν παραπανίσια κιλά -σύμφω- Τα παιδιά που έχουν λεπτούς γονείς, έχουν με πολλούς τρόπους στη ρύθμιση του βά-
να με τον Δείκτη Μάζας Σώματος. Προφα- τριπλάσιες πιθανότητες να είναι και τα ίδια ρους, επηρεάζοντας την όρεξη, τον κορε-
νώς ο κόσμος έχει γίνει παχύσαρκος λόγω λεπτά, σε σχέση με τα παιδιά που οι γονείς σμό, το μεταβολισμό, την κατανομή του
του περιβάλλοντος γιατί τα γονίδια δεν τους έχουν παραπανίσια κιλά. Το παιδί μιας σωματικού λίπους και την τάση να χρησι-
μπορούν να αλλάξουν πολύ σε τόσο μικρό μητέρας που είναι παχύσαρκη πριν από μοποιείται το φαγητό ως τρόπος αντιμετώ-
χρονικό διάστημα. την εγκυμοσύνη της είναι 2,6 φορές πιθα- πισης του στρες.
νότερο να γίνει παχύσαρκο.
Αλλά το περιβάλλον που πράγματι έχει Εδώ και πολλά χρόνια οι επιστήμονες
οδηγήσει σε υπερβολική πρόσληψη τρο- Μια ιδέα που προτάθηκε για πρώτη φορά γνωρίζουν ότι η κατανάλωση πολλών
φής και μειωμένη σωματική κίνηση, δεν από τον γενετιστή James Neel το 1962 θερμίδων έχει, εν μέρει, ψυχολογική βάση
έχει επηρεάσει όλα τα άτομα με τον ίδιο είναι ότι κουβαλάμε γονίδια που αυξά- -κάποιοι τρώνε πολύ όχι επειδή πραγ-
τρόπο. Κάποιοι είναι πιο επιρρεπείς στο να νουν την πιθανότητα παχυσαρκίας. Στην ματικά πεινάνε αλλά για να πάρουν ευ-
πάρουν βάρος και άλλοι πιο ανθεκτικοί, και ανθρώπινη ιστορία, υπήρχαν περίοδοι χαρίστηση από το φαγητό. Αλλά ακόμα
αυτό μπορεί σε μεγάλο βαθμό να οφείλε-
ται σε γονιδιακές παραλλαγές. Τα γονίδια πολλών ημερών πείνας και επέζησαν οι κυ- και αυτή η επιθυμία μπορεί να έχει αιτία
επηρεάζουν κάθε πτυχή της ανθρώπινης νηγοί-τροφοσυλλέκτες πρόγονοί μας που ορισμένα γονίδια που παρακινούν σε κα-
φυσιολογίας και η παχυσαρκία δεν αποτε- κατάφερναν να αποθηκεύουν λίπος στις τανάλωση "ευχάριστων" τροφών. Οι φο-
λεί εξαίρεση. περιόδους αφθονίας. Τότε βέβαια θα ήταν ρείς ορισμένων μεταλλάξεων μπορεί να
πολύ δύσκολο να γίνει κάποιος παχύσαρ- έχουν περισσότερες λιγούρες όταν βλέ-
Καθημερινά επιλέγουμε ποια και πόσα γεύ- κος, ακόμα και αν το προσπαθούσε. πουν λαχταριστές τροφές όπως αυτές
ματα, σνακ και ποτά θα καταναλώσουμε, που περιέχουν λιπαρά, ζάχαρη και αλάτι.
αλλά αυτή μπορεί να μην είναι μια επιλογή Αυτή η εξελικτική προσαρμογή εξηγεί γιατί
εντελώς υπό τον έλεγχό μας. Μερικοί άν- περίπου το 85% από εμάς φέρουν τα λεγό- Αυτό συμβαίνει διότι ορισμένες μεταλλά-
θρωποι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο μενα "φειδωλά γονίδια", που βοηθούν στην ξεις τροποποιούν τα επίπεδα της ντοπα-
αποθήκευση του λίπους και της εξοικονό- μίνης στον εγκέφαλο, ενός νευροδιαβιβα-
παχυσαρκίας επειδή διαθέτουν γενετικές μησης θερμίδων. Αλλά αυτά τα φειδωλά στή που ρυθμίζει το αίσθημα ανταμοιβής
παραλλαγές που επηρεάζουν τον τρόπο με γονίδια στον σημερινό περιβάλλον είναι και στη συνέχεια μπορεί να αναπτυχθεί
τον οποίο ο εγκέφαλός τους επεξεργάζεται μάλλον κατάρα παρά ευλογία. Σήμερα, εθισμός που χειροτερεύει τα πράγματα.
τις πληροφορίες και ρυθμίζει τη συμπερι- όχι μόνο το φαγητό είναι άμεσα διαθέσιμο
φορά τους απέναντι στην πρόσληψη της αλλά δεν χρειάζεται καν να το κυνηγήσου- Το FTO
τροφής. Σαφώς, η παχυσαρκία δεν είναι με ή να το μαζέψουμε! Το 2007, ερευνητές που χρησιμοποιούσαν
επιλογή, αν ήταν, δεν θα υπήρχε. μελέτες συσχέτισης σε όλο το γονιδίωμα
Μέχρι τώρα έχουν βρεθεί πάνω από 400 εντόπισαν τις πρώτες παραλλαγές γονι- >
4/2024 . Health Today 77