Page 48 - #08 Health Today Magazine
P. 48
COVER STORY
βλίο μου, με μια ιστορία-παραμύθι για το παιδικό στρες Σε παλαιότερη συνέντευξη μου είχατε απο- Το καλόπιασμα είναι μια
και με παραρτήματα για γονείς και παιδαγωγούς. Το βι- καλύψει ότι εσείς ο ίδιος υπήρξατε αγχώδης κοινή αντίδραση στο στρες.
βλίο, που έχει τίτλο «Έχω στρες, τι να κάνω;», συνιστά χαρακτήρας. Όμως με το πέρασμα του χρόνου Προσπαθούμε να καλοπιά-
έναν πλήρη οδηγό αναγνώρισης και διαχείρισης στρες και προφανώς με την έρευνα που έχετε κάνει σουμε έναν πιθανό εχθρό,
στα παιδιά και θα είναι πολύ βοηθητικό για γονείς και πάνω στο στρες μάθατε να το ελέγχετε. Θέλε- να του προκαλέσουμε
εκπαιδευτικούς μικρών παιδιών. τε να μου αναφέρετε ένα τρόπο που επιλέγετε ευχαρίστηση, να τον κα-
μέσα στην ημέρα για να αποφορτιστείτε από το τευνάσουμε, και έτσι να
Κύριε Χρούσο η έρευνα που έχετε κάνει στο στρες της ημέρας; εξασφαλίσουμε ότι δεν θα
πεδίο του στρες όλα αυτά τα χρόνια είναι αξιο- Κατά κάποιο τρόπο, είμαι τυχερός που σπούδασα μας κάνει κακό.
σημείωτη. Έχετε να προσθέσετε κάτι νεότερο Ιατρική, Παιδιατρική και Ενδοκρινολογία, που βρέθη-
σαν εύρημα που συγκεντρώνει το ενδιαφέρον κα στο ερευνητικό πεδίο του στρες, και που μπόρεσα
της επιστήμης; να προσλάβω αλλά και να παράγω γνώση στους μο-
Ανησυχώ για τα ευρήματα στις νέες γενιές Ζ (γεν- ριακούς, κυτταρικούς και ψυχοφυσιολογικούς μηχα-
νημένοι 1995-2012) και Άλφα (2013-παρόν), που με- νισμούς αυτού το τόσο σημαντικού φαινομένου της
γαλώνουν με το διαδίκτυο σε μια «παρα-κοινωνική» ζωής.
(parasocial) κατάσταση, στην οποία η ανθρώπινη επα- Προφανώς, μελετώντας τον εαυτό μου και τη ζωή
φή γίνεται μέσω οθονών. Στη γενιά Ζ έχουμε σημαντι- μου, καθώς και το οικογενειακό και κοινωνικό μου πε-
κή χρόνια δυσφορία υπό τη μορφή άγχους και κατά- ριβάλλον υπό το πρίσμα της Επιστήμης, με βοήθησε
θλιψης, καθώς και καθυστέρηση της ψυχοκοινωνικής να ξεχωρίσω το σημαντικό από το ασήμαντο και να
ανάπτυξης και της απόκτησης των κατάλληλων κοινω- σταχυολογήσω (το κατά δύναμη πάντοτε!) – με βάση
νικών δεξιοτήτων κατά περίπου 2 έτη. τον ορθολογισμό και τα αντικειμενικά δεδομένα – τις
Στη γενιά Άλφα, τα πράγματα εξελίσσονται ακόμα χει- μεθόδους διαχείρισης του στρες. Τελικά, πιστεύω ότι
ρότερα. Το κοινωνικό παιχνίδι, που παλαιά συνέβαλλε τα πράγματα είναι απλά και τα είχαν αντιληφθεί ήδη,
τεράστια στην ανθρώπινη εξέλιξη μέχρι σήμερα έχει προφανώς διαισθητικά παρά την έλλειψη τεχνολογίας,
εκλείψει, τα παιδιά παρουσιάζουν έλλειμμα στη προ- οι πρόγονοί μας ιατροί και φιλόσοφοι.
σοχή τους και δυσμενείς αλλαγές στην εγκεφαλική Όσο για την ημέρα μου, προσπαθώ να ακολουθώ ένα
επεξεργασία των αισθήσεων που προσομοιάζουν με σωστό τρόπο ζωής, να αφήνω πάντα χρόνο για ξεκού-
εκδηλώσεις του φάσματος του αυτισμού. Η δυσκολία ραση και χαλάρωση, να μιλάω και να περνάω χρόνο
συγκέντρωσης της προσοχής δεν επιτρέπει τη βαθιά με τους ανθρώπους που αγαπώ και να βοηθώ τους
και ολοκληρωμένη μάθηση και εμποδίζει τη δημιουρ- συνανθρώπους μου με όποιον τρόπο μπορώ. Ήμουν
γικότητα. τυχερός που είχα καλούς γονείς που μου έδωσαν ό,τι
Επιπλέον, ο δείκτης νοημοσύνης ο οποίος αυξανόταν καλύτερο μπορούσαν, που πίστευαν στην καλοσύνη
σταθερά τις τελευταίες δεκαετίες του προηγούμενου και τις αξίες του ανθρώπου, που γνώριζαν την τερά-
αιώνα φαίνεται πλέον να μειώνεται σαν αποτέλεσμα στια αξία της ορθής γνώσης και που χρησίμευσαν σαν
της λανθασμένης χρήσης της τεχνολογίας. Βρισκόμα- πρότυπα ζωής σε μένα και άλλους ανθρώπους. <
στε σε μια σημαντική, εντελώς πρωτόγνωρη καμπή
στην εξέλιξή μας ως είδος, που πρέπει να μας ανησυχεί
και να μας αναγκάσει να βρούμε λύσεις. Το πάγωμα είναι
μια παθητική αντί-
Παρόλο που ξέρουμε περισσότερα για το στρες δραση, πολύ επι- την ζωή των ανθρώπων. Χω- WHO IS WHO
από ποτέ, έχουμε στη διάθεση μας ψυχοθερα- βαρυντική για τον ρίς στρες θα είμαστε δυστυ- Ο Γιώργος Χρούσος είναι Ακαδημαϊκός, Καθηγητής παιδιατρικής και εν-
πευτικά εργαλεία, πρακτικές ακόμα και φάρμα- οργανισμό. Δεν χισμένοι, όπως είμαστε και δοκρινολογίας, Διευθυντής του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτού-
κα για τηδιαχείριση του, το στρες εξακολουθεί πρέπει να υποτι- με το υπερβολικό και παρα- του Υγείας Μητέρας, Παιδιού και Ιατρικής Ακριβείας της Ιατρικής Σχολής
να βασανίζει τους ανθρώπους… Τι έχετε να τεταμένο στρες που δεν μπο- του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία»,
πείτε πάνω σε αυτό; μάται ή να ερμη- ρούμε να διαχειριστούμε. Το ενώ κατέχει την έδρα της UNESCO στην Εφηβική Υγεία και Ιατρική. Στην
Το στρες είναι μέρος της ζωής. Δεν υπάρχει τρόπος νεύεται επιπόλαια στοίχημα είναι είναι απλώς επαγγελματική του σταδιοδρομία έχει εστιάσει την έρευνά του στις νευ-
να το εξαφανίσουμε και δεν χρειάζεται να το εξαφα- ως αναισθησία να μάθουμε να το ελέγχουμε ροενδοκρινολογικές μεταβολές που συσχετίζονται με τις διαταραχές του
νίσουμε. Χρειάζεται να το αποδεχτούμε, να το διαχει- ενός ατόμου. Στην καλύτερα. Η σωστή διαχείρι- συναισθήματος, ύπνου, αντίληψης του πόνου, και ανοσολογικής λειτουρ-
ριστούμε και να το χρησιμοποιήσουμε για να γίνουμε πραγματικότη- ση του στρες είναι ο ενδιά- γίας, και έχει ανοίξει νέους ορίζοντες σε ένα φάσμα χρόνιων πολύπλοκων
καλύτεροι. Το καλό στρες μας κινητοποιεί, μας βοηθάει τα το άτομο που μεσος στόχος μας, μέσω του διαταραχών του ανθρώπου, όπως η κατάθλιψη, το μεταβολικό σύνδρο-
να παράγουμε, να βρίσκουμε λύσεις σε προβλήματα. οποίου θα κατακτήσουμε μο, οι αυτοάνοσες και αλλεργικές παθήσεις, οι διαταραχές της διατροφής,
Στόχος μας είναι να το αντιλαμβανόμαστε έτσι, ώστε παγώνει βιώνει τον τελικό μας στόχο, την οι διαταραχές του ύπνου και τα ψυχοσωματικά νοσήματα, η παχυσαρκία
να μπορούμε να το ελέγχουμε καλύτερα και, αν είναι έντονο στρες. ευδαιμονία. Το χρόνιο στρες και το χρόνιο στρες. Έχει λάβει πολυάριθμα διεθνή βραβεία για το έργο
δυνατόν, να το χρησιμοποιούμε προς όφελός μας. είναι εκείνο που πρέπει και του, ενώ το Institute of Scientific Information τον έχει χαρακτηρίσει ως
Δεν θα θέλαμε ποτέ να εξαφανίσουμε το στρες από μπορεί να καταπολεμηθεί. έναν από τους πιο υψηλά αναφερόμενους επιστήμονες στον κόσμο.
48 Health Today . 4/2024 4/2024 . Health Today 49
