Της Φλώρας Κασσαβέτη
Είτε είναι γάμος, είτε μακρόχρονη σχέση, είτε ένας μεγάλος έρωτας, ο χωρισμός είναι μια έκβαση πιθανή για όλες και όλους. Aκόμα κι αν είναι δική σου απόφαση να οδηγήσεις μια αδιέξοδη σχέση στη διάλυση, ο χωρισμός πονάει και τότε. Για να μην εγκλωβιστείς όμως στην «χώρα της πικραμένης χωρισμένης» θα πρέπει να ενδυναμώσεις τον εαυτό σου έτσι ώστε το όποιο τέλος να οδηγήσει σε μια νέα αρχή. Η Δρ. Λίζα Βάρβογλη εξηγεί πώς μια γυναίκα μπορεί να διαχειριστεί έναν χωρισμό στη ζωής της και τα βήματα που χρειάζεται να κάνει για να προχωρήσει δυναμικά, επενδύοντας στον πολύτιμο εαυτό της!
Το πρώτο που χρειάζεται να ξέρεις αν χώρισες ή σκέφτεσαι να χωρίσεις: είναι εντελώς φυσιολογικό και αναμενόμενο να περάσεις ένα διάστημα έντονης θλίψης. Ο κάθε χωρισμός είναι δύσκολος, είτε είναι ξαφνικός, είτε έρθει μετά από αμοιβαίες συζητήσεις και ένα διάστημα που το ζευγάρι συμφωνεί ότι κάτι δεν πάει καλά μεταξύ τους.
Όπως εξηγεί η Ψυχολόγος Λίζα Βάρβογλη, η στεναχώρια και η θλίψη αμέσως μετά τον χωρισμό μπορεί να είναι κάτι έντονο, καθημερινό και να διαρκέσει έως και εννιά μήνες, ή περισσότερο. Συχνά οι άνθρωποι βιώνουν τον χωρισμό σαν έναν μικρό θάνατο, και έτσι περνάνε από τα στάδια του πένθους, όπως είναι η άρνηση, ο θυμός, η διαπραγμάτευση για να τα ξαναβρεί το ζευγάρι, η θλίψη και η αποδοχή. Ακόμα και η έκφραση «μου ράγισε την καρδιά» κρύβει αλήθεια μέσα της: ο ψυχολογικός πόνος του χωρισμού μπορεί να αντανακλά στο σώμα.
Μπορεί λοιπόν το άτομο να αισθανθεί βάρος ή πόνο στο στήθος, πονοκέφαλο, ή πόνο στο στομάχι και την κοιλιά. Το κλειδί είναι να επιτρέψει κανείς στον εαυτό του να νιώσει τα συναισθήματά του χωρίς να τα λογοκρίνει ή να τα καταπιεί. Μέσα από αυτή τη διαδικασία γίνεται η επεξεργασία τους και με το πέρασμα του χρόνου, η έντονη θλίψη αρχίζει να υποχωρεί. Τι άλλο όμως μπορεί να βοηθήσει στη μεταβατική αυτή φάση;
Επένδυση στον πολύτιμο εαυτό
Το σημαντικό την περίοδο μετά τον χωρισμό είναι να επενδύσει μια γυναίκα στην αυτοφροντίδα της. Είναι σημαντικό να εδραιώσει μία καινούργια ρουτίνα μετά τον χωρισμό. «Αυτό το ονομάζω επένδυση στον πολύτιμο εαυτό» εξηγεί η κυρία Βάρβογλη και συνεχίζει: «Ξέρουμε ότι ο χωρισμός πέρα από τη θλίψη δημιουργεί και έντονο στρες στον οργανισμό, με έκκριση ορμονών όπως η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη, που δημιουργούν μία σειρά δυσκολιών στον ύπνο, το φαγητό, τη διάθεση και την ψυχική ηρεμία.
Εδώ λοιπόν χρειάζεται κανείς να φροντίσει τον ύπνο του, να ξεκινήσει συστηματική άσκηση, να προσέξει τη διατροφή του. Επίσης, ένα απλό πρόγραμμα διαχείρισης του στρες που περιλαμβάνει αναπνοές, ασκήσεις διαλογισμού και χαλάρωσης βοηθάει. Συχνά οι άνθρωποι μετά από έναν χωρισμό μένουν ξύπνιοι με τις ώρες μπροστά στην τηλεόραση ή στο κρεβάτι με το κινητό τους, κάτι που είναι εντελώς λάθος. Εδώ χρειάζεται να κάνει κανείς μικρές αλλαγές στην κρεβατοκάμαρά του, να βάλει μερικές πινελιές και να την κάνει πιο όμορφη, να βγάλει τα στοιχεία που θυμίζουν τον/την πρώην και να δημιουργήσει μία όαση ηρεμίας και χαλάρωσης.
Στον τομέα του φαγητού ξέρουμε ότι υπάρχουν τροφές που βοηθάνε σημαντικά στη βελτίωση της διάθεσης, όπως η μαύρη σοκολάτα, το πράσινο τσάι, οι ξηροί καρποί και μπανάνες, ανάμεσα σε άλλα. Ένα άλλο σημαντικό κομμάτι της αυτοφροντίδας είναι να εντάξει η γυναίκα στην καθημερινότητά της ευχάριστες δραστηριότητες, χόμπι και ενδιαφέροντα, ώστε κάθε μέρα να κάνει και ένα μικρό πραγματάκι που αγαπά και της δίνει χαρά. Φυσικά αυτό μπορεί να μην έχει αποτέλεσμα από την πρώτη στιγμή, αλλά κάνοντας με συνέπεια αυτή τη ρουτίνα αυτοφροντίδας, θα δει αποτελέσματα σύντομα».
Σε τροχιά αυτοβελτίωσης
Πολλές φορές, ειδικά οι γυναίκες, μπαίνουν σε τροχιά αυτοβελτίωσης και αυτοφροντίδας ξεκινώντας από την εξωτερική τους εμφάνιση. Αυτό είναι καλό, αλλά δεν πρέπει να είναι η μοναδική στρατηγική αυτοβελτίωσης. Είναι εύκολο για μία γυναίκα να αλλάξει κούρεμα και χρώμα μαλλιών, να αναβαθμίσει τη γκαρνταρόμπα της και να κάνει μερικές γρήγορες αλλαγές που θα τη βοηθήσουν να νιώσει άμεσα όμορφη και επιθυμητή. Όμως, όπως τονίζει η κα Βάρβογλη, είναι σημαντικό για μια γυναίκα μετά το χωρισμό να μην σταθεί μόνο στη βελτίωση της εξωτερικής της εμφάνισης γιατί μακροπρόθεσμα δεν θα τη βοηθήσει στην προσωπική της εξέλιξη. Χρειάζεται να επενδύσει και σε άλλους τομείς αυτοβελτίωσης.
Ένας τρόπος να ενισχύσει τις ψυχικές της δυνάμεις και να κατανοήσει καλύτερα τον εαυτό της είναι να κρατήσει ημερολόγιο με τις σκέψεις και τα συναισθήματά της. Τώρα είναι μία ευκαιρία να διαβάσει βιβλία αυτοβελτίωσης, να δει σχετικά βίντεο από έγκυρες πηγές, να παρακολουθήσει ομιλίες ή και να γραφτεί σε κάποιο σεμινάριο που την ενδιαφέρει. Βρίσκοντας νέα πνευματικά ενδιαφέροντα. Έτσι όχι μόνο μπορεί να «ξεχαστεί» και να αποσπαστεί η προσοχή της από το χωρισμό, αλλά να διοχετεύσει την ενέργειά της σε πράγματα που θα την κάνουν να νιώσει πιο δυνατή και σίγουρη για τον εαυτό της.
Η αξία της μεταβατικής σχέσης
Πολλά έχουν ειπωθεί για τις μεταβατικές σχέσεις, δηλαδή τις σχέσεις που κάνει ένας άνθρωπος αμέσως μετά τον χωρισμό. Όπως αναφέρει η ψυχολόγος μας, η συνήθης συμβουλή είναι «μην κάνεις σχέση», αλλά ενώ αυτό έχει κάποια αξία, δεν είναι η μοναδική στρατηγική. Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική. Έτσι, για πολλούς ανθρώπους είναι σημαντικό να βγουν μετά τον χωρισμό τους, να ξεσκάσουν, να διασκεδάσουν, να φλερτάρουν και ίσως να κάνουν μια ανάλαφρη σχέση. Μια μεταβατική σχέση μπορεί να βοηθήσει τον χωρισμένο άνθρωπο να τονώσει την αυτοπεποίθησή του, να νιώσει επιθυμητός και ότι είναι ακόμα “μέσα στο παιχνίδι”.
Αν λοιπόν ξεκινήσει μια πιο έντονη κοινωνικοποίηση και στη συνέχεια υπάρξει κάποια σχέση, αυτό είναι τελείως διαφορετικό από το «ψάχνω απελπισμένα για αντικαταστάτη». Αν δεν περάσει κανείς τα στάδια του πένθους μετά τον χωρισμό, αν δεν δουλέψει με τον εαυτό του και δεν σταθεί στα πόδια του, δεν μπορεί να κρατήσει μία σοβαρή σχέση. Μια σχέση περιορισμένης δέσμευσης και προσδοκίας μπορεί να λειτουργήσει ως τονωτικό -φυσικά πρέπει να δηλώνονται καθαρά τις προθέσεις προς στον άλλον για αποφυγή παρεξηγήσεων και δράματος.
Η κα Βάρβογλη επισημαίνει ότι μία μεταβατικά σχέση μπορεί να κάνει τα πράγματα χειρότερα όταν το άτομο που μόλις έχει χωρίσει πέσει με τα μούτρα στο άλλο άτομο, χρησιμοποιώντας το σαν σανίδα σωτηρίας. Μία τέτοια πρακτική δεν είναι ψυχολογικά υγιής.
Το άτομο που γραπώνεται από κάποιον άλλον είναι πολύ πιθανό να αποκτήσει σύνδρομο συνεξάρτησης, δηλαδή να εξαρτάται ψυχολογικά από τον νέο του σύντροφο, ενώ παράλληλα αισθάνεται ψυχική αδυναμία, χαμηλή αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση, ανικανότητα να διαχειριστεί τη ζωή του, άγχος και φόβο να πάρει τις καταστάσεις στα χέρια του.
Πότε χρειάζεται η υποστήριξη από ειδικό
Αν ο χωρισμός είναι ιδιαίτερα επώδυνος και δε μπορούμε να βγούμε από τον στρόβιλο των αρνητικών συναισθημάτων ενώ έχουν περάσει 5-6 μήνες, καλό είναι να ζητήσουμε τη βοήθεια ειδικού.
Τα σημάδια ότι έχουμε κολλήσει είναι: συνεχόμενος θυμός, απογοήτευση, θλίψη και κλάμα, απαισιοδοξία, αίσθηση ματαιότητας, απελπισία, άγχος, φόβος, κρίσεις πανικού, αϋπνία ή υπερυπνία, απώλεια βάρους και όρεξης ή αύξηση όρεξης και βάρους, απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες και κοινωνική ζωή, δυσκολία προσοχής και συγκέντρωσης, παραμέληση του εαυτού, της εργασίας, των καθηκόντων ή ακόμα και σκέψεις τερματισμού της ζωής.
Ο ειδικός μπορεί να βοηθήσει με τα παραπάνω συμπτώματα, να διαχειριστεί την κατάθλιψη, το άγχος και τον πανικό, ενώ παράλληλα θα διερευνήσει αν έχει βεβαρυμμένο ψυχολογικό ιστορικό.
Τέλος κα Βάρβογλη μας υπενθυμίζει ότι στην ψυχοθεραπεία το άτομο μαθαίνει να αναγνωρίζει και να διαχειρίζεται τα δύσκολα συναισθήματα καθώς και τις δυσλειτουργικές του πεποιθήσεις και να τις αντικαθιστά με πιο υγιείς σκέψεις, μαθαίνει να αγαπάει τον εαυτό του, να χτίζει στα δυνατά του σημεία, να βάζει στόχους και να τους πετυχαίνει. Με λίγα λόγια, μέσα από τη θεραπεία γίνεται κανείς η βελτιωμένη εκδοχή του εαυτού του και αποκτάει καλύτερη ζωή.
Who is Who
H Δρ. Λίζα Βάρβογλη είναι ψυχολόγος και ψυχοθεραπεύτρια με μεταπτυχιακές σπουδές στα πανεπιστήμια Tufts, Northeastern και Harvard των ΗΠΑ. Έχει περισσότερες από 30.000 ώρες κλινικής εμπειρίας με παιδιά, εφήβους, οικογένειες και ενήλικες. Είναι πιστοποιημένη θεραπεύτρια ψυχικού τραύματος με τη μέθοδο EMDR. Ολοκλήρωσε το πρόγραμμα Life Coaching του Harvard.
Τα τελευταία 14 χρόνια διδάσκει στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Επιστήμη του Στρες και Προαγωγή της Υγείας», συμμετέχοντας σε έρευνες και επιστημονικά συνέδρια. Πρόσφατα έγινε αναπληρώτρια καθηγήτρια Ψυχολογίας στο American Hellenic University.
Είναι επίσης διδακτικό μέλος της Έδρας της UNESCO Εφηβικής Υγείας και Ιατρικής καθώς και μέλος της Συντακτικής Επιτροπής ενός νέου περιοδικού της UNESCO για γονείς εφήβων. Έχει πλούσιο συγγραφικό έργο με περισσότερα από 80 επιστημονικά άρθρα σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά και έχει γράψει βιβλία για ανατροφή των παιδιών και την αυτοβελτίωση των ενηλίκων.
