Της Φλώρας Κασσαβέτη
Ποτέ δεν ήμασταν τόσο απελευθερωμένοι όσο σήμερα. Αλλά την ίδια στιγμή οι έρευνες δίνουν μια εκπληκτική εικόνα της τρέχουσας κατάστασης, αφού στην πραγματικότητα κάνουμε λιγότερο σεξ σήμερα από ό, τι κάνανε οι άνθρωποι εδώ και δεκαετίες.
Οι πρώτες εκτιμήσεις δείχνουν ότι στην Αμερική τα δυο φύλα κάνουν 15-20% λιγότερο σεξ από ό,τι την προηγούμενη δεκαετία. Οι Αμερικανοί ερευνητές Jean Twenge, Ryne Sherman και Brooke Wells δημοσίευσαν ένα άρθρο στο Archives of Sexual Behavior που δείχνει ότι οι Αμερικανοί έκαναν σεξ κατά μέσο όρο 9 λιγότερες φορές ετησίως στις αρχές της δεκαετίας του 2010 σε σύγκριση με τα τέλη της δεκαετίας του 1990. Διαπίστωσαν, δηλαδή, μια πτώση κατά 15% στις σεξουαλικές συνευρέσεις, που προσεγγίζουν κατά μέσο όρο τις 53 φορές τον χρόνο από 62 φορές που ήταν παλιότερα.
Το 2013, η Εθνική Έρευνα για τις Σεξουαλικές Στάσεις και τον Τρόπο Ζωής διαπίστωσε ότι οι Βρετανοί ηλικίας μεταξύ 16 και 44 ετών έκαναν σεξ μόλις 5 φορές το μήνα. Αυτή ήταν μια πτώση από την προηγούμενη έρευνα, που κυκλοφόρησε το 2000, όπου οι άνδρες καταγράφηκαν να κάνουν σεξ 6,2 φορές το μήνα και οι γυναίκες 6,3 φορές. Το 2014, η Αυστραλιανή Εθνική Έρευνα για τη Σεξουαλική Δραστηριότητα έδειξε ότι οι άνθρωποι σε ετεροφυλόφιλες σχέσεις έκαναν σεξ κατά μέσο όρο 1,4 φορές την εβδομάδα, από 1,8 φορές 10 χρόνια νωρίτερα. Η κατάσταση είναι ίσως πιο σοβαρή στην Ιαπωνία, όπου πρόσφατα στοιχεία έδειξαν ότι το 46% των γυναικών και το 25% των ανδρών ηλικίας μεταξύ 16 και 25 ετών δείχνουν περιφρόνηση για τη σεξουαλική επαφή.
Μελέτη του Πανεπιστημίου της Ιντιάνα, με επικεφαλής την Ψυχολόγο Debby Herbenick, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Archives of Sexual Behavior διαπίστωσε μείωση σεξουαλικών επαφών σε όλες τις ηλικίες. Ακόμα και οι millennials (οι γεννημένοι από τη δεκαετία του 1980 έως τις αρχές της δεκαετίας του 2000) αναφέρθηκε ότι είχαν λιγότερες σεξουαλικές επαφές στην ίδια ηλικία από ό,τι η γενιά X (γεννημένοι μεταξύ 1963 και 1980) και οι Βaby Βoomers (γεννημένοι από το 1946 έως 1964), ενώ η γενιά που έχει δείξει τις υψηλότερες μειώσεις στη σεξουαλική δραστηριότητα είναι η γενιά Ζ (οι γεννημένοι δηλαδή από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 έως το 2010).
Τι φταίει;
Ενώ υπάρχουν πολλά απλά συμπεράσματα διαθέσιμα, το BBC Future φαίνεται ότι έσκαψε βαθύτερα, αναδεικνύοντας μια κατάσταση που είναι αρκετά περίπλοκη, επιβεβαιώνοντας μια σειρά από λόγους που οδηγούν τους ανθρώπους όλων των ηλικιακών ομάδων σε λιγότερες σεξουαλικές επαφές. Μερικά από αυτά τα αίτια που εντόπισε η έρευνα είναι τα εξής:
Η εξίσωση «λιγότεροι γάμοι λιγότερο σεξ». Καθώς ο θεσμός του γάμου στις κοινωνίες της Δύσης αποδομείται, και παίρνοντας ως δεδομένο ότι οι παντρεμένοι είναι η ομάδα που κάνει το περισσότερο σεξ κυρίως γιατί έχουν περισσότερες ευκαιρίες για ερωτικές συνευρέσεις λόγω της συγκατοίκησης με το ταίρι τους, οι κοινωνιολόγοι φαίνεται να εξηγούν με απλό τρόπο αυτή την εξίσωση: λιγότεροι γάμοι ίσον λιγότερο σεξ.
Οι οθόνες στην κρεβατοκάμαρα. Τα τελευταία χρόνια στην κρεβατοκάμαρα φτάνει ένα ευρύτερο φάσμα εναλλακτικών οθόνης όπως tablet, laptop, smartphones. Μια διαδικτυακή μελέτη που ανατέθηκε από την εταιρεία κατασκευής κρεβατιών Saatva στις HΠΑ διαπίστωσε ότι σχεδόν το 40% των συμμετεχόντων στην έρευνά της φέρνουν κάποιο είδος συσκευής συνδεδεμένης στο διαδίκτυο στο κρεβάτι μαζί τους. Περίπου το 60% από αυτούς περιηγούνται στο διαδίκτυο από το κρεβάτι και το 24% από αυτούς έχει αποκοιμηθεί, ενώ χρησιμοποιεί την οθόνη.
Η εύκολη πρόσβαση στο πορνό. Το γεγονός ότι το πορνό μπορεί πλέον τόσο εύκολα να αποκτηθεί από οποιονδήποτε ιδιοκτήτη smartphone, είναι ένας ακόμα λόγος που οι άνθρωποι κάνουν λιγότερο δια ζώσης σεξ, αφού η βαριά κατανάλωση πορνό μπορεί να επηρεάσει τόσο δραστικά το κύκλωμα διέγερσης του εγκεφάλου, ώστε να ανταποκρίνεται περισσότερο στην εικόνα της οθόνης από ό,τι στη διάδραση με άνθρωπο. Το Pornhub, ένας από τους πιο δημοφιλείς ιστότοπους, το επιβεβαιώνει αυτό επισημαίνοντας ότι η χρήση του αυξάνεται μεταξύ 10 μ.μ. και 1 π.μ., ώρες δηλαδή που οι άνθρωποι -αν πρόκειται για ζευγάρια- κοιμούνται δίπλα στους αγαπημένους τους.
Τα λιγότερο διακριτά φύλα. Και φυσικά υπάρχει και η μερίδα των σεξολόγων που υποστηρίζουν ότι το μυστικό της σεξουαλικής χημείας είναι άνδρες και γυναίκες να μην απομακρύνονται πολύ από τα στερεότυπα του φύλου τους. Όσο λιγότερο διακριτοί είναι οι ρόλοι των δυο φύλων τόσο λιγότερη είναι η ερωτική έλξη, σύμφωνα με κάποιους ψυχολόγους που έρχονται να κάνουν αυτή τη δήλωση σε μια εποχή που τα δυο φύλα εξομοιώνονται όλο και περισσότερο.
Η πανδημία της κατάθλιψης. Υπάρχει ισχυρή συσχέτιση μεταξύ των καταθλιπτικών συμπτωμάτων και της μείωσης της σεξουαλικής δραστηριότητας και επιθυμίας. Πραγματοποιώντας μια ανασκόπηση σχετικών μελετών για το Journal of Sexual Medicine, οι επικεφαλής από το Πανεπιστήμιο της Αδελαΐδας βρήκαν σημαντικές ενδείξεις ότι η κατάθλιψη οδηγεί σε αύξηση της σεξουαλικής δυσλειτουργίας και μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας.
Και τι πειράζει αν κάνουμε λιγότερο σεξ;
Κι όμως πειράζει. Όλο και περισσότερες έρευνες επιβεβαιώνουν γιατί είναι καλό να κάνουμε συχνά σεξ. Το τακτικό σεξ μειώνει το στρες, βελτιώνει τη διάθεση και διευκολύνει τον ύπνο. Υπάρχουν επίσης στοιχεία από μελέτες που επιβεβαιώνουν ότι τονώνει το ανοσοποιητικό, μειώνει τον πόνο στις χρόνιες ασθένειες και τον κίνδυνο χρόνιου προστάτη στους άνδρες, ενώ κρατά χαμηλή την αρτηριακή πίεση. Τελευταίες έρευνες μάλιστα επιβεβαιώνουν ότι το συχνό σεξ, για πολλούς και διαφορετικούς λόγους, μας κάνει να δείχνουμε νεότεροι και αυξάνει την μακροζωία. Γιατί, επομένως, να στερηθούμε τα οφέλη;
Πέρα από τα παραπάνω πρέπει να θυμόμαστε ότι το σεξ είναι απαραίτητο συστατικό για μια υγιή, ισορροπημένη και συναρπαστική σχέση. Γιατί η αλήθεια είναι ότι οι άνθρωποι έχουμε ανάγκη τη σύνδεση με άλλους ανθρώπους και το σεξ αναμφισβήτητα αποτελεί έναν βαθύ και ισχυρό τρόπο σύνδεσης, που είναι λάθος να χάσουμε.
H Καναδής Ψυχοθεραπεύτρια Sue Johnson, δημιουργός της Συναισθηματικά Εστιασμένης Ψυχοθεραπείας -μιας αναγνωρισμένης μεθόδου συμβουλευτικής ζευγαριών- αναφέρει το εξής: «Είμαστε ένα από τα λίγα είδη πάνω στον πλανήτη που ζευγαρώνουν πρόσωπο με πρόσωπο. Όμως, οι «πρόσωπο με πρόσωπο» αλληλεπιδράσεις φαίνεται να μειώνονται σε όλα τα επίπεδα στην εποχή μας. Στρεφόμαστε στην τεχνολογία, στην εργασία, ακόμα και στον εαυτό μας αντί στους ανθρώπους. Κι αυτό μας απομακρύνει από τον «από καταβολής κόσμου» αρχέγονο τρόπο σύνδεσης που έχουν ανάγκη οι άνθρωποι για να νιώσουν ολοκληρωμένοι και ευτυχισμένοι: το σεξ».
